In functie van het kunnen afsluiten van een raamovereenkomst "architectuurontwerp van woonprojecten" schreef de Stad Gent eind 2022 een mededingingsprocedure uit.
DENC-STUDIO en HAVANA sloegen de handen in elkaar en stelden zich kandidaat voor het perceel 2, hetwelke zich specifiek focust op sociale huisvestingsprojecten.
Vier jaar lang zullen deelopdrachten worden gegund op basis van minicompetities. Hierbij dienen de kandidaten in een beknopte nota te beschrijven hoe zij de ontwerpopgave en de ambities van de opdrachtgever ontwerpmatig zouden vertalen.
Er wordt gevraagd om een inhoudelijk en conceptueel scherpe lezing van de opgave te geven, zonder die al in detail uit te werken.
De hoogbouwresidentie Emiel Vergeylen werd in 1979 gebouwd in opdracht van de SHM De Goede Werkmanswoning, naar een ontwerp van Bontinck architecten.
Onder begeleiding van het architectenbureau De Corte & Vincent onderging het gebouw begin deze eeuw een gevelrenovatie met rood-zwarte beplating.
Eind 2023 kregen DENC-STUDIO en HAVANA de kans hun ontwerpvisie te formuleren m.b.t. de residentie Emiel Vergeylen, gelegen in Nieuw Gent.
De sociale woonwijk Nieuw Gent werd begin 1970 opgericht door 5 verschillende huisvestingsmaatschappijen, waarvan er vandaag 4 zijn samengegaan in Thuispunt Gent.
Het project kadert in het beleid van Thuispunt Gent om oude gebouwen die niet meer aan de kwaliteitseisen voldoen aan te pakken.
Zowel een energetische opwaardering als een gevelrenovatie dringen zich op.
Verder dienen de wooneenheden en de gemeenschappelijke delen te worden geoptimaliseerd.
We zijn verheugd te mogen aankondigen dat ons ontwerpteam als laureaat de opdracht werd gegund.
Onderstaand lichten we enkele van onze speerpunten toe.
WE OPTIMALISEREN DE PLANINDELING VAN DE WOONEENHEDEN KWALITATIEF ÉN KOSTENEFFICIËNT
Bij alle types zijn de leefruimtes en bergingen te klein.
Gezien ze evenwel goed bemeubelbaar zijn, blijkt het overheidsagentschap Wonen in Vlaanderen bereid een afwijking toe te staan bij renovatie.
We onderschrijven de visie van Thuispunt Gent dat binnen de wooneenheden kleine niet-structurele ingrepen volstaan.
Wel zien we nog enkele bijkomende planoptimalisaties mogelijk.
Bij de aanpassing van de wooneenheden kiezen we voor kostenefficiënte oplossingen.
Indien enigszins mogelijk vermijden we structurele ingrepen. Het bijstellen van niet-dragende wanden is goedkoper.
We zetten geen ruimtes in het donker als dit niet nodig is. Daglicht én uitzicht zien we als na te streven basiskwaliteiten.
WE OPENEN DE PLINT EN VOORZIEN DIE VAN VRIJ INVULBARE ATELIERS
Vandaag is de plint erg gesloten. De gebouwen maken op het maaiveld geen contact met het omliggende park, wat vandalisme en sluikstort in de hand werkt.
Het gelijkvloers wordt gekenmerkt en gecompartimenteerd door dragende betonwanden.
Gezien de lasten die hierop rusten, is het onrealistisch ervan uit te gaan dat de dragende betonnen binnenmuren op een economisch aanvaardbare wijze kunnen worden verwijderd of sterk geperforeerd.
Een geheel transparant gelijkvloers met dwarsdoorkijk is derhalve economisch niet haalbaar.
Wel kunnen in de gevel de muren onder de bandramen worden opengewerkt.
De oppervlakte en hoogte van de ateliers, samen met de opengewerkte gevel, maken het gelijkvloers vrij invulbaar.
In de meest stringente benadering, zouden de meeste van de ateliers het stallen van de fiets toekomen.
Bij toepassing van dubbellaags stallen of bij ingang van het nieuw ABR met wellicht verminderde fietsratio’s voor sociale huisvestiging, zouden de ateliers kunnen worden ingezet voor buurtwerking. Onder het motto ‘sharing is caring’ denken we dan bijvoorbeeld ook aan een ontmoetingsplaats, werkatelier, co-workingspace en/of afleverpunt.
Een verbeterde visuele interactie binnen/buiten zal de sociale controle over de ateliers alsook de omringende omgeving ten goede komen.
WE TOVEREN DE CIRCULATIERUIMTES OM TOT ONTMOETINGSPLAATSEN
De bestaande circulatieruimtes zijn niet kwalitatief.
De inkomportalen zijn met hun vele bochten onoverzichtelijk.
De daglichtopeningen in de trappenhuizen zijn bij de laatste gevelrenovatie gedicht door de inname van de terrassen als extra berging bij de appartementen.
In de kern van het gebouw is er zelfs helemaal geen daglicht.
De ‘trappenzaal’ flankerende ruimtes voor ‘kuisgerief’ en ‘vuilniskokers’ worden niet meer als dusdanig gebruikt.
In het beste geval staan ze leeg; op sommige verdiepingen zijn het sluikstortplaatsen.
De ruimte zou kunnen worden ingezet om wat overmaat te creëren in het trappenhuis; de naamgeving ‘trappenzaal’ waardig.
Diverse scenario’s zijn mogelijk: denk dan bijvoorbeeld aan een breder bordes om een praatje te kunnen maken met een buur of een vide om de ruimtelijkheid te vergroten.
Daar waar de circulatiekernen zich momenteel in de gevel als gesloten tonen, willen we daglichtopeningen voorzien.
De piste om de scheiding tussen de trappenzaal en de centrale kern open te werken zal gezien de nood aan brandwerende binnenbeglazing enerzijds een prijs kennen, maar zich anderzijds zo goed als zeker terugbetalen in beheer.
Daglicht in de kern van het gebouw zal de leefbaarheid, het welzijn én het veiligheidsgevoel ten goede komen.
De daglichtinjectie en verhoogde sociale controle zullen vandalisme en sluikstort beter weten te voorkomen dan Big Brother bewakingscamera’s.
WE MAKEN BEELDKWALITATIEVE GEVELS MET EEN DUIDELIJK LEESBARE ADRESSERING
We nemen afscheid van de rood/zwarte gevelbeplating.
We kiezen voor traditionele materialen in gedekte kleuren, meer in lijn met de overige gebouwen binnen de wijk.
Het beeld van de wooneenheid zien we ondergeschikt aan dat van het pand als geheel.
We geven de gebouwen wel een duidelijke zelfverzekerde identiteit, met een eigen gevelopbouw.
Ze fungeren als cognitief ankerpunt en zorgen voor een heldere ruimtelijke oriëntatie voor iedereen.
Een meer opengewerkt en levendig gelijkvloers moet een passende overgang maken tussen het woonprogramma en de openbare ruimte.
We werken de trappenzalen open en verzekeren een zorgvuldig uitgewerkte, leesbare adressering.
WE STREVEN EEN SNEL EN TREFZEKER VERGUNNINGSTRAJECT NA
We houden ons zo strikt mogelijk houden aan de bouwkavel en de bouwhoogte.
Om diverse redenen achten we het niet opportuun te kiezen voor extra gelijkvloers wooneenheden.
De vele betonwanden bemoeilijken de oppervlakteconformiteit en bemeubelbaarheid.
De beschikbare hoogte is enerzijds te laag om te kunnen voorzien in een tussenverdieping, maar als één enkele woonlaag anderzijds wel vrij hoog om kostenvriendelijk te verwarmen.
Zeker bij het aanhouden van de kavelgrootte vallen privacy en buitenruimte moeilijk te organiseren.
Bovendien dient dan de Doos van Pandora geopend met betrekking tot extra te voorziene parkeerplaatsen.