PLAATS
- BE | ANT | EDEGEM
PROGRAMMA
- cohousing (15 wooneenheden), binnen brownfield ontwikkeling (6ha) met gemengd programma, binnen masterplan LAA
OPDRACHTGEVER
- Maatschap Cohousing MINERVE Edegem
OPDRACHT DENC!-STUDIO
- architectuur (volledige opdracht) cohousing
STATUS
- opgeleverd
ENERGIE
- BEN
NIEUWSBERICHTEN
- 19/06/2022: STEDENBOUW KAN OOK ZO
- 02/12/2019: MINERVE krijgt warmtenet
- 20/07/2019: MINERVE ruimte puin
- 02/09/2018: Tijdelijke invulling op MINERVE
PUBLICATIES
- “Antwerpen telt al enkele voorbeeldwijken” , Trends Vastgoedgids Antwerpen , , sep 2022
- “Project 22: Minerve, Edegem” , Stedenbouw kan ook zo , , jun 2022
- “Masterplan Achtergael transformeert verwaarloosde site Agfa-Gevaert tot residentiële wijk” , Architectura , , feb 2020
AWARDS
- 2023: eerste laureaat CLIMATE FUTURE PROJECT AWARD
Geschiedenis
MINERVE verwijst naar Minerva, dat op de terreinen gevestigd was voor de komst Agfa-Gevaert.
Minerva begon oorspronkelijk als fietsenmaker; vanaf 1900 produceerde oprichter Sylvain de Jong motorfietsen; in 1904 volgden de auto’s.
De beurscrash van 1929 en de Tweede Wereldoorlog fnuikten het succesverhaal.
Agfa werd opgericht in 1873; Lieven Gevaert startte zijn zaak 21 jaar later. Beide ondernemingen boekten succes dankzij hun unieke inzichten en innovaties. In 1964, op de 125ste verjaardag van de fotografie, bundelden Agfa en Gevaert hun krachten.
De terreinen werden gebruikt voor het versnijden en verpakken van fotografisch materiaal en de opslag van filmrollen. Door de digitale revolutie verschoof de focus van het bedrijf op zakelijk én geografisch vlak, waardoor de site niet langer van nut bleek.
Masterplan
De plek krijgt nu een nieuw perspectief. REVIVE ontwikkelt er een gemengde woonwijk met groen karakter, naar het masterplan ontworpen door ACHTERGAEL ARCHITECTEN.
Tegen 2025 zullen er 350 woongelegenheden worden gerealiseerd omgeven door 23’500m² groen: verdeeld over drie parkzones, twee speeltuinen, een groene rustzone, 59 private en 8 collectieve tuinen.
Daarnaast stimuleert het masterplan een klimaat voor ondernemers, met ruimte voor kleinhandel, zelfstandigen en vrije beroepen. Op die manier wordt de wijk als het ware een dorp, én een hefboom voor de hele buurt.
De weloverwogen verhouding tussen de gebouwen en de open ruimtes is cruciaal.
Heel wat aandacht ging uit naar een autoluwe inrichting, slimme architectuur, een mix van privé en collectieve tuinen, sociale voorzieningen, duurzaam materialengebruik en energie- en watervoorziening.
Het project zal optimaal aantakken op het bestaande netwerk van fiets- en voetpaden. Fietsen, wandelen en autodelen worden gestimuleerd door ze een prominente plek te geven in het openbaar domein.
DENC!-STUDIO ontwerpt er een cohousingproject met 15 wooneenheden.
COHOUSING MINERVE
COHOUSING MINERVE komt op een bijna driehoekig perceel.
Het parkeren wordt gebundeld in de noordwestelijke hoek, vlakbij de publieke bezoekersparking. Door in het verlengde van beide kopse kanten van het hoofdvolume een ruime fietsenberging te voorzien, is er steeds een fiets dichtbij. Samen met de deelwagen kan de parking hierdoor beperkt blijven.
In het zuidoosten kijkt het gebouw uit op een park en in het zuidwesten biedt een kruiwagenpad een achteruitgang voor de buren van het Rozenhof.
De vijftien units van deze cohousing resulteren in een densiteit van 60 won/ha. Door het bouwvolume compact in de hoek te positioneren, wordt de gemeenschappelijke tuin in oppervlakte gemaximaliseerd.
Het was de uitdrukkelijke wens van de opdrachtgever dat alle units zicht zouden kunnen krijgen op de tuin. Daarom werd gekozen voor een buitengaanderij aan de straatzijde. Door de gaanderij te variëren in breedte wordt extra ruimte gecreëerd aan elke voordeur in functie van de toegankelijkheid voor rolstoelbezoekers. De 'dieperliggende tweede' gevel knikt telkens op de grens tussen de onderscheiden woongelegenheden.
Op buitenhoek van het gebouw knikt de tweede gevel nog iets verder weg. Hierdoor ontstaan een weidser zicht naar het park. Met een vide over de twee verdiepingen wordt dit doorzicht verruimd in alle dimensies.
De buitenste gevel blijft zijn eigen ritme volgen, in een architecturale taal kenmerkend voor de hele site.
Het hart van elk cohousingproject is de gemeenschappelijke ruimte. Voor COHOUSING MINERVE wordt deze geïntegreerd op de hoek van het L-vormige volume: centraal, openend naar de buitenwereld, maar evengoed grenzend aan het overdekte terras en uitkijkend op de gemeenschappelijke tuin.
De verschillende ruimtes zitten verdeeld over drie verdiepingen. Op het gelijkvloers bevinden zich de plaatsen voor ontmoeting: inkom, eetruimte, keuken met berging, zitruimte, speelkamer en wassalon. Op de verdieping zit de stille ruimtes: een coworkspace, een logeerkamer en een gemeenschappelijke badkamer. De kelder bevat de technieken, een atelier en nog wat bergruimte.
Groepsbegeleider COHOUSING PROJECTS stimuleerde een divers aanbod van duplexen voor gezinnen, appartementen en kleine studio’s. Daarnaast is er ook een inclusie-unit van OAK TREE PROJECTS waar vier mensen met een beperking begeleid zelfstandig kunnen wonen. De variatie aan plannen wordt bekomen door bij elke hogere verdieping wat meer ruimte weg te happen ten voordele van de ruime terrassen en enkele groendaken. Door de dragende muren loodrecht op de voorgevel te voorzien, kan de structuur toch heel eenvoudig en betaalbaar blijven.
Het beeldkwaliteitsplan van ARCHITECTEN ACHTERGAEL vroeg om een baksteenarchitectuur, refererend naar de omliggende gebouwen. Voor het cohousingproject is dit een rode steen. Om het ritme van de gevel te versterken wordt er gewerkt met verschillende metselwerkverbanden, waaronder claustra ter hoogte van de trappenkokers. De inpandige terrassen krijgen een wit pleisterwerk, waardoor het karakter van een buitenkamer versterkt wordt. Aan de witte staalstructuur kunnen balustrades, zonwerende doeken en/of klimplanten worden bevestigd.