Natuurpunt beheert meer dan 20’000 ha bos- en natuurgebied in Vlaanderen met de inzet van zo’n grootteorde 250 vaste medewerkers en 3’000 vrijwilligers.

Enkele jaren geleden besloot de vereniging deze beheeractiviteiten één centrale uitvalsbasis per regio te geven. Daarom bouwt vzw Natuur – en Landschapszorg voor Natuurpunt 3 quasi identieke ‘klimaat loodsen’, met als uitgangspunt het maximaal tegemoet komen aan de eisen van het (bio)-ecologisch en energiebewust bouwen binnen een beperkt budget.

Eco-Architecten (Marij Gabriëls) uit Hasselt ontwierp de typeloods en stond in voor de bouw van de eerste loods in Ekeren. Voor de tweede loods te Gent werd denc!-studio geëngageerd, niet alleen om logistieke redenen maar ook om het ontwerp verder te optimaliseren (energetisch / detaillering / brandveiligheid / … ). Wellicht zal een derde loods in Genk worden gebouwd.
De Stad Gent stelde een perceel ter beschikking gelegen tussen de Gentbrugse Meersen en de Schelde. Een onderbenutte groenzone die een welkome herbestemming kreeg en een mooi kader biedt voor de educatieve werking gekoppeld aan het gebouw.

Natuurpunt vatte deze klimaatneutrale loods op als een “statement”, een uithangbord voor bio-ecologische- en energiebewuste utiliteitsbouw. De loods is een schoolvoorbeeld van BEN (Bijna EnergieNeutrale) industriebouw.

Vanuit de loods kunnen de vrijwilligers en sociale tewerkstellingsploegen de omliggende natuurgebieden in de Gentse rand beheren.

Inmiddels hebben de politici Joke Schauvliege (minister van Natuur, Omgeving en Landbouw), Greet Valck (afgevaardigde van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en Armoedebestrijding Liesbeth Homans) en Tom Balthazar (schepen van Stadsontwikkeling, Wonen en Openbaar Groen), samen met Chris Steenwegen (directeur van Natuurpunt) en medewerkers van de sociale werkplaats de loods feestelijk geopend.

De loods is de uitvalsbasis worden voor de Gentse ploeg van Natuur- en Landschapszorg, het sociale economieproject van Natuurpunt.

In onze kenniseconomie vallen veel mensen uit de boot, omdat ze niet de juiste diploma’s hebben of omdat ze moeite hebben met het ritme dat de maatschappij hen oplegt.
Onder deskundige begeleiding en in een veilige omgeving kunnen ze werkervaring opdoen, arbeidsattitudes en -vaardigheden ontwikkelen en indien mogelijk met deze verworven competenties later doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt.
Door sociale tewerkstelling te koppelen aan natuurbehoud en duurzaam bouwen, worden verschillende maatschappelijk belangrijke projecten gecombineerd, waardoor ook de geïnvesteerde middelen meervoudig en duurzamer worden aangewend. Ook in tijden van besparing wordt blijvend ingezet op de tewerkstelling van kansengroepen.
Via Natuur en Landschapszorg heeft Natuurpunt al 15 jaar ervaring met sociale tewerkstelling. 45 ploegbegeleiders leiden de werkzaamheden in goede banen en scheppen ruimte voor specialisatie en talentontwikkeling.

In hetzelfde gebouw huizen projecten voor mensen die alternatieve werkstraffen uitvoeren; alsook leerlingen van Gentse scholen die deeltijds leren/werken. Natuurpunt werkt voor die projecten samen met de Stad Gent en met de vzw Dienst Alternatieve Sancties.

Interessant aan dit project is de inzet van prefab houtmassiefbouw, onder de vorm van CLT panelen (cross laminated timber).

Dit zijn verdiepingshoge wandpanelen opgebouwd uit kruislings verlijmde naaldhouten planken, met reeds uitgefreesde openingen voor ramen/deuren en doorgangen voor leidingen. CLT-bouw is betrekkelijk nieuw. Het is een Zwitserse vinding uit de jaren ‘90, die verder werd ontwikkeld in Oostenrijk. Zowel de buitenwanden, binnenwanden als tussenvloeren werden binnen dit bouwsysteem uitgevoerd.
De panelen hebben een dragende/structurele functie en kunnen zonder verdere afbouw toegepast worden (ruwbouw=afwerking). Het robuuste karakter is afgestemd op intensieve belasting.
De doorgedreven prefabricatie beperkt de bouwtijd aanzienlijk. Het schrijnwerk kon in voorbereidingsfase besteld worden.
Het gebouw was reeds in drie maanden tijd wind- en waterdicht. Het basismateriaal hout is heeft een veel betere milieuscore en biedt ook een zekere isolerende waarde.

Er werd geopteerd om alle technieken in opbouw te voorzien, te verantwoorden vanuit het vooropgestelde industriële karakter.
De buitenwanden werden voorzien van een fsc-houtskelet voorzetstructuur, geïsoleerd met papiervlokken (U-waarde 0.19 W/m²K).
De detaillering werd ontwikkeld, vertrekkend vanuit basic, no-nonsens uitgangspunten, gekoppeld aan een esthetisch verantwoorde uitvoering.
Daarnaast put het gebouw hernieuwbare energie uit een zonneboiler, water uit een regenwaterbassin en warmte uit een pelletketel.

Er werd bijzondere aandacht geschonken aan de luchtdichtheid van de sectionaalpoort; vaak de zwakke schakel in de luchtdichtheidsschil. Samen met fabrikant L-Door werd een testcase opgezet waarbij de aansluitingen naar vloer, topsectie en zijgeleiders onderzocht en verbeterd werden
De zij- en bovengeleiders werden voorzien van siliconedichtingen en densobanden; een aangepaste onderregel zorgt voor een gelijkmatig aandrukken van de dichtingsrubbers tav een nagenoeg nooit waterpas liggende polybeton-vloer; een plaatselijke uitvulling van de ruwbouw garandeert tot slot een betere afsluiting van de topsectie.
De CLT panelen zelf zijn luchtdicht. Door deze onderling te verkleven, de aansluitingen naar dak en vloerplaat te verzorgen en het inbouw buitenschrijnwerk te tapen naar de CLT structuur, werd het gebouw zeer luchtdicht afgewerkt.
Er werd een mooi n50-resultaat van 0.1h-1 opgetekend (nog een stuk beter dan de referentienorm voor passieve gebouwen n50 van 0.6h-1).

Voor de gevel werd geopteerd voor een open-voeg-constructie met een horizontale beplanking van wisselende hoogte.
Een horizontale plaatsing spaart een tweede onderliggend lattenwerk uit en is dus kostenbesparend. Brede voegen sparen materiaal en articuleren de gevelmaterialisatie op een meer uitgesproken manier.
Het gevelbeeld maakt de hout gerelateerde activiteiten van Natuurpunt ‘leesbaar’ en sluit bij het archetype van een ‘schuur’.
Noodzakelijk voor dergelijk brede voegen is een dampopen wind- en waterdichtingsfolie met voldoende uv-bestendigheid. Pro Clima gaf recent de goedkeuring om hun product Solitex Fronta Quattro connect toe te passen met open voegen tot 35 mm. Dit project was hiervan meteen de eerste grootschalige toepassing.

“De loods is duurzaam gebouwd. Hier werden ecologische bouwtechnieken toegepast, er ging veel aandacht naar de gebruikte materialen en energiezuinigheid. Het is een loods met een BEN profiel, gebouwd op een basis van ervaring en kennis. Laat nu net die opgedane ervaring en opgebouwde kennis niet opgesloten blijven in deze loods”, zegt minister van Leefmilieu Joke Schauvliege.

Na de loods in Ekeren is het de tweede klimaatloods die Natuurpunt gebouwd heeft. “We willen onze ervaringen graag delen met bouwers uit land- en bosbouw en tuinaannemers die vergelijkbare constructies opzetten”, zegt Bert Delanoeije van Natuurpunt. “Deze duurzame loods vormt het bewijs dat ondernemen met respect voor het milieu mogelijk is. Dit is de loods van de toekomst.”

De loods werd opengesteld voor het grotere publiek tijdens een Ecobouwersweekend november 2014.