PLAATS
- BE | O-VL | GENT
PROGRAMMA
- erfgoed | gemengd programma: herbestemming tot evenementenhal, brasserie en infokantoor toerisme Stad Gent (terrein 2’750 m², gelijkvloers 2‘400 m² + verdiepingen 970 m², bestaande kelder 925 m² + nieuwe kelder 800 m²)
OPDRACHTGEVER
- erfpachter Stad Gent
OPDRACHT DENC!-STUDIO
- architectuur (i.s.m. Bontinck Engineering)
- erfgoed
- coördinatie t.a.v. onderaannemers stabiliteit, akoestiek, technieken
GUNNING
- laureaat kandidatuur/architectuurwedstrijd
STATUS
- gegund na laureaat kandidatuur/architectuurwedstrijd
- voorlopige oplevering: 2011
BOUWKOST (excl. btw en erelonen)
- in totaliteit: ~9M€
PUBLICATIES
- “Vismijn wordt feestzaal” , De Zondag , 8 okt 2006
- “Groen licht voor Oude Vismijn” , Het Volk , 6 okt 2006
- “Groen licht voor renovatie Oude Vismijn” , De Standaard , 6 okt 2006
- “Kandidaat renovatie Oude Vismijn naar Raad van State” , De Standaard , 13 aug 2006
- “Restauratiewerken aan Oude Vismijn beginnen nog dit jaar ” , De Standaard , 29 mei 2006
- “Hier is de Nieuwe Vismijn” , De Gentenaar , 12 jan 2006
- “Restauratie Oude Vismijn klaar tegen 2008” , De Standaard , 12 jan 2006
- “Nieuwe toekomst voor Oude Vismijn” , Passe Partout , 11 mei 2005
- “Buurt positief over Vismijn-project” , De Gentenaar , 4 mei 2005
- “Culinaire toekomst voor Oude Vismijn” , De Morgen , 3 mei 2005
- “Horeca in Nieuwe Vismijn” , Het laatste Nieuws , 3 mei 2005
- “Evenementenhal in Oude Vismijn” , De Gentenaar , 3 mei 2005
- “Oude Vismijn wordt evenementenhal” , De Standaard , 3 mei 2005
- “Gentse toerist is meerwaardezoeker” , De Gentenaar , 20 apr 2005
AWARDS
- 2005: eerste laureaat competitie ‘herbestemming Oude VISMIJN’ GENT
CONTEXT
“… Om dit uniek project is al heel wat te doen geweest de voorbije jaren. Toen het gebouw in de zestiger jaren in onbruik raakte, viel het ten prooi aan opeenvolgende minderwaardige bestemmingen. Het stadsbestuur wou hier komaf mee maken door privé-investeerders aan te trekken, die een geïntegreerd project konden realiseren.
Aan belangstelling geen gebrek. Maar niet elke functie leent zich op die plek en in een architectuur, die specifiek voor een openbare markt werd gebouwd. Vaak was het bouwprogramma zo zwaar dat het monument er ging onder leiden.
Ook de evidente behoefte om de nieuwe functie naar buiten toe leesbaar te maken, viel niet steeds te rijmen met de gesloten decorbouw die het hallegebouw sinds de wereldtentoonstelling van 1913 aan het oog moest onttrekken. De Gentenaren lieten zich horen toen aan hun vertrouwd stadsgezicht werd geraakt. …”
Deze weliswaar kort geformuleerde openingsparagraaf uit de wedstrijdbundel weerspiegelde perfect de problematiek van het gebouw en zijn naaste omgeving. De grandeur van weleer was langzaam weggesleten; het gebouw vervulde al lang zijn originele functie niet meer.
MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE
Een integrale erfgoedzorg betekent niet alleen “materiële instandhouding” van ons cultuurpatrimonium, maar houdt ook in dat we een actuele beleving “maatschappelijke relevantie” nastreven.
Enerzijds was een integrale uitbating door de Stad Gent financieel onhaalbaar; anderzijds was ook een ongebreideld winstbejag zonder respect voor het erfgoed uit den boze. Een goede strategie moest kunnen streven naar een win-win situatie voor beide partijen der publiek-private samenwerking. Toerisme en horeca waren een samengesteld product: een samenwerken met open vizier.
Het concept paste binnen de opkomende trend richting city branding en stadspromotie. De stad kon rekenen op een opwaardering van een in verval zijnd gebouw. Het gebouw kreeg een publieke toegang en publieke functie. Van strikt private functie-inneming is hier geen sprake: het archeologisch erfgoed wordt niet van het publiek weggetrokken achter gesloten deuren. De infodienst toerisme kreeg een nieuwe locatie binnen een opgewaardeerd historisch kader, met één van de meest unieke zichten op het water (wat Gent mee groot hielp maken). Net door dergelijke openheid wou de Gentenaar het draagvlak mee onderbouwen.
Toerisme en horeca versterken elkaar: ‘symbiotische trouw’: om emotionele redenen trouw en niet puur vanwege gemak of prijs.
Poortgebouw
Door het verwijderen van de invulling op het gelijkvloers kwamen de open overwelfde doorgangen weer vrij en kon dit geheel opnieuw als publieke toegangspoort tot het vismijncomplex functioneren.
Door het openwerken van de watergevel langsheen de Leie kon het donker poortgat haar oorspronkelijke relatie met het water terugkrijgen. Zo schuilt achter de geborgen straatgevel een heldere en open architectuur die een zekere intimiteit bewaart doch deze tegelijk overstijgt door haar diepe perspectieven en verrassende verbondenheid met het water.
Het poortgebouw omvat niet louter de werkelijk ingang maar profileert zich tevens als ‘symbolische poort’, als de weg naar de boeking van activiteiten: het management. Een functie die de unieke plaats van het poortgebouw verdient met zowel zicht op het Sint-Veerleplein en het Gravensteen als op de binnentuin en het water.
Open hal
De halconstructie, in het verlengde van het poortgebouw werd open gehouden en opgevat als een ‘markt’hal, een plek voor ontmoeting en passage.
Deze open hal werd ter beschikking gesteld van de infodienst toerisme die er het onthaal van de talloze bezoekers aan de stad Gent kan verzorgen en er promotie kan voeren voor Gent als stad van kennis en cultuur, toegankelijk voor iedereen.
Dit op een locatie op een boogscheut van het Gravensteen. Om de infodienst toerisme Gent te centraliseren/te versterken in de stad, wordt een ‘i-box’ in de open hal constructie geplaatst. Het is een transparante rechthoekige doos, waar de bezoeker tips en informatie kan vinden over Gent, een bezoek of een verblijf in Gent. De i-box kraagt uit tot boven het water, van waaruit de bezoeker een ongeëvenaard zicht krijgt op Gent.
Wandelpad met aanlegsteiger
De vloer van de open hal werd deels opengewerkt zodat een verbinding met het water kon worden gerealiseerd; de plaats waar vroeger de ‘viswijven’ met hun platbodems hun opwachting maakten om vis in te slaan. Vanaf de open hal leidt een ruime trappartij de bezoeker tot aan het “waterpad” met aanlegsteiger.
Het wandelpad aan de waterkant is een plek om te ontspannen, te flaneren en te genieten van één der meest exclusieve zichten die de Stad Gent rijk is. De toestand van de Lieve ging de laatste decennia zo sterk achteruit dat de Stad Gent besliste De Lieve op haar grondgebied volledig te herwaarderen. Het aanleggen van een pad fungeert als stimulans voor dit groots opgezet plan.
Een aanlegsteiger vormt een permanente uitnodiging om boottransport in de programmatie op te nemen.
Aanlegsteiger en looppad penetreren het gebouw en versterken de openheid en betrokkenheid met het water.
Binnenkoer
De ingesloten binnenkoer werd opnieuw aangelegd. Deze werd niet overdekt. Dit zou een te dure ingreep zijn zonder echte meerwaarde. Het niet overdekken grijpt terug naar het originele karakter, waar het ook door de hal mocht waaien. De binnentuin brengt licht, lucht en klit de diverse gebouwentiteiten niet aanéén door een ongepast of oneigen dak. Openheid voor de publieke functies in schril contrast met de geslotenheid van de Lieve-gevel!
Brasserie
In vroegere tijden was een brasserie in de eerste plaats een drankgelegenheid, het eten kwam pas nadien, als toemaatje. Nu is eten opgewaardeerd tot exclusieve ervaring. Natuurlijk hoort daar een originele omgeving bij, een omgeving die breekt met het traditionele imago van de brasserie.
De toegang tot de brasserie is gelegen tegenover de infodienst toerisme.
De ruimte is volledig beglaasd en laat de zon in brede banen binnen schijnen. In tussenseizoen en zomer is de brasserie volledig te openen, zodat er gedineerd wordt in de buitenlucht.
Grote hal
Deze industriële, voormalige vishal-, constructie werd in zijn glorie hersteld en herwint zo zijn oorsponkelijke verhoudingen terug.
De grote hal kan noch genieten van de openheid van de brasserie, noch de geborgenheid van het restaurant of de lounge. De grote hal kreeg een eigen karakter door haar grote hoogte en sterke volumewerking met bovenlicht. Dankzij haar grote oppervlakte en specifieke uitrusting biedt ze voldoende polyvalentie. De schakeling der sanitaire ruimtes en keukens is zo gekozen dat een volledige scheiding mogelijk is met de brasserie en het restaurant. Niets sluit evenwel ook een samenwerking uit.
De grote hal is geschikt voor de ontvangst van grotere groepen (informele ontmoetingen, …), culturele happenings, occasionele bedrijfsevents (productplacement, presentaties, …) of feestelijkheden (recepties, huwelijksfeest …).
De grote hal doelt op ‘zachte feestelijkheden’ die zo veel mogelijk inspelen op het historisch karakter van het gebouw. Mega- manifestaties en technofuiven horen hier niet thuis.