Vanuit behoeftestudies bleek een tekort aan betaalbare woningen en openbaar toegankelijk groen in de noordrand van Sint-Niklaas.
Nadat de Clementwijk naar voor werd geschoven ter realisatie van een inhaalbeweging, sloten de diverse grondeigenaars (de Stad Sint-Niklaas, ICW heden INTERWAAS genaamd, private ontwikkelaar MATEXI, de Sociale HuisvestingsMaatschappijen SNMH en WLM) een samenwerkingsovereenkomst af. Deze moest toelaten om de perceelsoverschrijdende ambitie van een groene duurzame wijk op fietsafstand van het centrum waar te maken, zonder te raken aan het individuele eigendomsrecht.

SWECO ontwierp, i.s.m. Fris in het Landschap, de publieke ruimte.
De aantrekkelijke publieke ruimte presenteert identiteit en herkenbaarheid: groen – autoluw – energiezuinig – speels.
Het microreliëf van de bolakkers en de grachtenstructuur vormt het basisraster voor de woonvelden.
De grachten vormen een landschappelijk bindend element, maar zorgen tegelijk voor een functionele scheiding tussen de verschillende velden.
Leefstraten en dwarspleintjes geven voorrang aan de voetgangers en fietsers.
De kindvriendelijke CLEMENTWIJK² biedt plaats voor 700 woningen, in een mix van verschillende typologieën, bestemd voor verschillende bewonersgroepen.

Wanneer in 2010 een concensus werd bereikt m.b.t. het masterplan ondertekenden de partners een ruilakte, waardoor de ‘velden’ in handen kwamen van de juiste partners, een voorloper van wat we vandaag grondparticipatie zouden noemen.

Een groep enthousiastelingen trok de stoute schoenen aan en wist de grondeigenaar MATEXI te overtuigen veld 15 te reserveren voor cohousing.
Dit veld is niet gelegen aan een hoofdontsluiting, waardoor er weinig doorgaand verkeer is. Bezoekers worden vooraf opgevangen op gebundelde bezoekersparkings.

DENC-STUDIO verzorgde, samen met BLAF in een evenwichtig 50/50 teamverband, het architectuurontwerp van het cohousingproject op veld 15.
Het project verschuift de focus van de individuele woning op de eigen kavel naar groepswoningbouw mét ter dege collectieve voorzieningen.

COHOUSING WAASLAND weet de sociale cohesie te versterken, de ruimtelijke alsook ecologische footprint te reduceren en hiermee ook de betaalbaarheid van het wonen in de hand te houden.
Door de inzet van geschakeld/gestapeld bouwen kon de footprint worden geminimaliseerd, ten voordele een groter groenaandeel.
Met 22 units op ~47are noteren we een densiteit van 47won/ha.

De gebouwen zijn uiterst compact ontworpen. De bovenliggende verdiepingen passen netjes op de onderliggende; verspringingen en/of uitkragingen zijn er niet. Het aantal ingezette materialen bleef beperkt.

Zowel de circulatie als de terrassen werden onttrokken aan het beschermd volume. Dit komt niet alleen de sociale interactie ten goede; door de afwezigheid temperatuurszones en inpandige terrassen is de complexiteit aan bouwknopen beperkt, waardoor ook koudebrugvrij bouwen budgetvriendelijk kan.

Waar klassieke individuele woningbouw vaak in doorgedreven mate inzet op het representeren van de individualiteit, was “eenheid en herkenbaarheid van de plek als geheel” hier een belangrijk ontwerpthema. Alle gevels van alle bouwvolumes werden in thermisch verduurzaamd hout afgewerkt, met gebruik van dezelfde detaillering.

Binnen deze samenhorigheid kregen de bewoners toch heel wat personalisatie mogelijkheden aangereikt.

Er werd een intensief participatietraject opgezet om de eigenlijke wooninrichting zo goed mogelijk te kunnen afstemmen op de specifieke wensen van de bewoners. Er is een ontzettend grote diversiteit aan woontypes; met géén twee gelijke units.
Daarbij zijn niet alleen de interieurs heel divers. Zo mocht iedere bewoner, met respect voor materiaal en kleur, een eigen voorkeur qua raamgrootte opgeven.
De houten bouwvolumes stralen als een ensemble een dermate sterke identiteit uit, dat het behoorlijk divers wit buitenschrijnwerk pas in tweede instantie wordt opgemerkt. Een vrijere, meer gepersonaliseerde compositie van de gevelopeningen wordt zo niet als een probleem ervaren.
Binnen de zuidelijke voorzetstructuur, werden de terrassen vraaggestuurd gedimensioneerd. Terrassen, vides en lichtschachten wisselen elkaar af. Door onder andere ander terrasgebruik, klimplanten ed. zal een levendig beeld ontstaan.

Bovenop de architectuuropdracht verzorgde DENC-STUDIO de techniekenstudies, de energiestudies (phpp-berekeningen, EPB-voorcalculatie, dynamische simulatie ter inschatting oververhitting, koudebruganalyses,…), de EPB- én ventilatie-verslaggeving.
De naverwarming en het sanitair van de BEN-PASSIEF-NULENERGIE-woongelegenheden (gecertificeerd!) halen hun vermogen uit een collectief BEO-veld. PV voorziet in extra hernieuwbare energie.
Om de stedelijke opwarming te beperken zijn de bovenste daken koeldaken en de onderste daken (fietsberging, carport, deel paviljoen) groendaken. Regenwaterbuffering, -recuperatie en -infiltratie zijn weloverwogen ingezet.

De kwaliteitskamer sprak zich positief uit over het projectbeheer en het participatietraject, de mensgerichtheid, het ruimtelijk rendement en de doorwaadbaarheid, de natuurontwikkeling en groenintegratie, de betaalbaarheid op middenklasseniveau, alsook technische duurzaamheid.
PIXII reikte voor het gebouw een passiefcertificaat uit.

Het masterplan, het samenhuizenproject én de totstandkoming ervan vervullen nu reeds een voorbeeldfunctie.
De bouwgroep deelt niet alleen lief- en leed, binnentuin tot gastenverblijf, wagen en bakfiets, maar tevens de opgebouwde kennis en ervaring t.a.v. nieuw geïnteresseerden.

Het project werd door het Vlaams Departement Omgeving geselecteerd als voorbeeldproject inzake ruimtelijk rendement, veroverde een finaleplaats in de categorie ‘new way of living’ op de Belgium Building Award, werd opgenomen in de tentoonstelling ‘Housing Apart Together’ onder curator Peggy Totté.
COHOUSING WAASLAND kreeg in een speciale editie van A+ een artikel met onder titel 'strategic collectivity' en sierde zelfs de cover van het magazine.

Masterplan en architectuur hebben elkaar weten te versterken. Duurzaamheid werd holistisch benaderd en geïntegreerd.
Geen architectuur zonder duurzaamheid, maar ook geen duurzaamheid zonder architectuur !